ZNACZENIE PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO W PRAWIDŁOWYM ROZWOJU SIATKARSKIM
Znaczenie przygotowania fizycznego w prawidłowych rozwoju siatkarskim
Każdy trener, który prowadzi zajęcia treningowe musi zdawać sobie sprawę ze znaczenia przygotowania fizycznego w prawidłowym rozwoju młodego siatkarza. Celowo używam określenia przygotowanie fizyczne, ponieważ określa ono kompleks działań w wielu sferach, jakie podejmujemy w procesie treningowym, który musi być działaniem holistycznym, a nie wybiórczym, mniej lub bardziej przypadkowym. Przygotowanie fizyczne to podstawa wieloetapowego szkolenia sportowego z uwzględnieniem rozwoju biologicznego i okresów sensytywnych w ontogenezie. Teoretyczne podstawy oraz ogólne założenia treningu w młodzieżowych kategoriach wieku zostały już opracowane. Należy zatem uwzględnić je w praktycznych działaniach w polskim systemie szkolenia siatkarek i siatkarzy. Osiągnięcie mistrzostwa sportowego przez zawodników wymaga spełnienia określonych warunków w zakresie:
− budowy somatycznej,
− energetycznych i regulacyjnych funkcji ustroju,
− właściwości psychiki,
− profilu i poziomu sprawności fizycznej,
− umiejętności technicznych i taktycznych,
− wiedzy teoretycznej [1].
Niektóre z tych czynników są zdeterminowane przez genotyp i co za tym idzie nieznacznie ulegają zmianie w wyniku bodźców treningowych. Z tego też powodu fundamentem działalności sportowej w każdej dyscyplinie sportu jest właściwy nabór i późniejsza selekcja.
Rozwój zawodniczy jest zdeterminowany płcią, procesami dojrzewania, sposobem odżywiania, czynnikami środowiskowymi oraz bodźcami treningowymi, które warunkują właściwy rozwój w sferze sportowej. W tym kontekście rodzi się pytanie – jak w treningu budować komponent fizyczny, który zawsze jest podstawą działalności sportowej oraz jakie metody i formy pracy adekwatne do możliwości i potrzeb zawodniczek i zawodników stymulujące ich rozwój stosować w praktyce treningowej. Mówiąc o przygotowaniu fizycznym mamy na myśli oddziaływanie w bardzo szerokim aspekcie motoryczności człowieka, kształtując zdolności kondycyjne i koordynacyjne. Mając to na uwadze w treningu dzieci i młodzieży należy stosować wiele bodźców treningowych o wszechstronnym oddziaływaniu na organizm, w kontekście przygotowania fizycznego.
Stosowanie niewielu środków treningowych o ograniczonym zakresie oddziaływania jest błędem i swoistym grzechem zaniechania trenerów zespołów młodzieżowych. Samo pojęcie zdolności kondycyjnych i koordynacyjnych jest bardzo szerokie i uwzględnia wiele elementów, które trzeba akcentować w pracy z młodzieżą od najmłodszych lat. Uważam, że zbyt szybko ulegamy modzie w treningu i często przenosimy wzorce z treningu „dorosłych” zespołów, co jest w mojej ocenie błędem szkoleniowym. Wszechstronność w przygotowaniu fizycznym młodych adeptów siatkówki jest warunkiem koniecznym i nie podlegającym dyskusji. Doskonalenie sprawności fizycznej odbywa się w ścisłym związku z rozwojem fizycznym i psychicznym. Przede wszystkim trzeba tu mieć na uwadze rozwój układu ruchu. Doskonałość tego układu wraz z właściwościami układu nerwowego i cechami wolicjonalnymi, to warunek poprawnego rozwoju i postępu w sferze przygotowania fizycznego.
Koncentrowanie się wyłącznie na ograniczonej liczbie środków przygotowania fizycznego ogranicza prawidłowy rozwój fizyczny zawodnika i jednocześnie może prowadzić do urazów i kontuzji. Swoisty balans pomiędzy środkami treningowymi daje nie tylko możliwość prawidłowego rozwoju w sferze fizycznej, ale podnosi atrakcyjność treningu, co zachęca do zwiększonej systematyczności i zaangażowania ze strony zawodników.
Trening kondycyjny i koordynacyjny jest procesem pedagogicznym ukierunkowanym na poprawę zdrowia oraz właściwego rozwoju fizycznego. Dlatego też celem treningu musi być akceleracja możliwości funkcjonalnych organizmu adekwatnych do dyscypliny sportowej. Należy stosować wszechstronne środki przygotowania motorycznego w zakresie siły, wytrzymałości, szybkości, gibkości wraz z kompleksem ćwiczeń koordynacyjnych. Wysoki poziom omawianych zdolności jest warunkiem opanowania techniki siatkarskiej i skutecznego działania w systemach gry.
Ograniczenie środków treningowych do środków specyficznych stosowanych w siatkówce dorosłych i mniej lub bardziej świadome ich stosowanie w treningu dzieci i młodzieży jest poważnym błędem treningowym, który może zahamować prawidłowy rozwój młodego adepta siatkówki. Wskazując kompleks metod i środków treningowych, które powinniśmy wykorzystywać w pracy z młodzieżą należy kierować się nadrzędna zasadą wszechstronności i powtarzalności bodźca treningowego. Kompleks metod powtórzeniowych, ciągłych, zadaniowych, zabawowych, czy form pracy obwodowej, obwodowo-stacyjnej stosowanych w doskonaleniu szeroko rozumianych zdolności siłowych, wytrzymałościowo-siłowych, gibkościowych i koordynacyjnych, to polecany model pracy metodycznej z młodzieżą. Nie neguję stosowania treningu stabilizacyjnego, czy prewencyjnego, który jest też ważnym elementem procesu szkolenia sportowego, ale powrót do „starych”, sprawdzonych metod treningowych wzbogaconych nowinkami jest według mnie polecanym kierunkiem pracy szkoleniowej z młodzieżą.
Dzieci muszą biegać, pływać, chodzić po górach, jeździć na rowerze. Nie zamykajmy ich w halach i siłowniach odwzorowując dorosłe modele szkoleniowe np. „włoskie”, bądź inne stosowane w „dorosłej” siatkówce. Nie trzymajmy się haseł w stylu „środkowy włoski nie wykonuje przewrotu w przód”, bo nie wolno mu tego robić. Polski środkowy wykonuje to ze świetnym skutkiem, złota olimpijskiego i trzykrotnego mistrzostwa świata.
Wszechstronność to podstawa treningu dzieci i młodzieży, to warunek konieczny i niezbędny ich prawidłowego i wieloaspektowego rozwoju, nie tylko w sferze fizycznej. Czasami odnoszę wrażenie, że o tym zapomnieliśmy. Tym bardziej cenne są ostatnie szkolenia organizowane w ramach programu Siatkarskich Ośrodków Szkolnych poświęcone doskonaleniu zdolności motorycznych z zastosowaniem sprawdzonych metod i form treningowych. Nowatorski program szkoleniowy Siatkarskich Ośrodków Szkolnych jest unikatowym programem, nie tylko na skalę krajową, a także europejską, który świetnie wpisuje się w „polską myśl szkoleniową”.
Autor: Roman Palacz
Piśmiennictwo
Grządziel G. Cechy somatyczne, zdolności motoryczne i wydolność młodzieży siatkarskiej na poziomie gimnazjum. Katowice, Wydawnictwo AWF Katowice.
Napisz do nas zgłoszenie, spróbujemy pomóc. Kliknij tutaj, aby przejść do formularza kontaktowego
