Czy wiesz, że ... w 1996 roku nastąpił Olimpijski debiut siatkówki plażowej w Atlancie.

Oficjalna sygnalizacja sędziowska

Przepisy gry w siatkówkę są zaprojektowane tak, by gra odbywała się płynnie i bezpiecznie oraz bez możliwości zdobycia niesprawiedliwej przewagi. Bez przepisów siatkówka szybko stałaby się chaotyczna. Jednym z najważniejszych elementów każdego meczu jest sędzia.

Sędziowie egzekwują przepisy gry. W grze 6x6 na poziomie młodzieżowym mamy na ogół dwóch sędziów (w grach 3x3 i 4x4, może być tylko jeden). Pierwszy Sędzia (także zwany sędzią na górze) jest ustawiony na linii bocznej po przeciwnej stronie siatki względem ławek zawodników i znajduje się zazwyczaj na podwyższeniu (tak, by miał oczy ponad linią siatki). Ten sędzia kieruje grą od początku do końca, jest odpowiedzialny za gwizdanie i sygnalizowanie rozpoczęcia gry zagrywką, za zakończenie akcji i za wszystkie wykroczenia. 

Sędzia na górze również zatwierdza lub odrzuca prośby zespołów. Jeśli mamy sędziego drugiego - zwany sędzią na dole –  to jest on ustawiony na podłożu twarzą do sędziego pierwszego po tej samej stronie boiska co ławki zawodników. Do obowiązków drugiego sędziego należy sygnalizowanie (i gwizdanie w niektórych wypadkach) wszystkich zaobserwowanych błędów, kontrolowanie wyniku i ławek zawodników, zarządzanie przerwami w grze i zmianami. Sędziowie liniowi mogą być również wykorzystani w trakcie meczu do pomocy w ocenianiu piłki w polu i autowej. Jeśli są wykorzystani sędziowie liniowi to będą stali po przeciwnych stronach po przekątnej boiska, każdy na linii końcowej jednego z zespołów (na linii bocznej najbliższej prawej ręki każdego sędziego) by orzekać o piłkach na linii bocznej i końcowej. Sędziowie liniowi mogą także pomagać w podjęciu decyzji o dotknięciu przez gracza piłki lecącej na aut, dotknięciu piłką antenki lub błędu przekroczenia linii przez serwującego. 

Sędzia sekretarz będzie zapisywał początkowe ustawienia każdego zespołu i będzie prowadził protokół zawodów. Jeśli sędzia sekretarz ma asystenta, to ta osoba będzie obsługiwała tablicę wyników. Asystent może także śledzić zmiany libero dla każdego zespołu w protokole libero. Sędzia sekretarz będzie śledził zmiany w zespole i wzięte przerwy podczas gry a także będzie powiadamiać sędziów jeśli zauważy błąd rotacji. Gdy wystąpi różnica pomiędzy wynikiem na tablicy wyników i protokołem, to wynik protokole zawodów jest uznawany za wynik oficjalny a wynik na tablicy powinien zostać skorygowany. Stolik sędziego sekretarza powinien być ustawiony blisko siatki po przeciwnej stronie boiska względem pierwszego sędziego. 

SĘDZIA PIERWSZY - UPRAWNIENIA

Sędzia pierwszy prowadzi mecz od początku do końca. Podlegają mu wszyscy członkowie komisji sędziowskiej i członkowie zespołów. W trakcie meczu decyzje sędziego pierwszego są ostateczne. Jest upoważniony do zmiany decyzji innych członków komisji sędziowskiej, jeśli uzna, że są błędne. Sędzia pierwszy może zmienić członka komisji sędziowskiej, który nie wykonuje właściwie swoich obowiązków.

Sędzia pierwszy ma prawo decydować o wszystkich sprawach dotyczących meczu, w tym również w sprawach nieobjętych Przepisami Gry.

Sędzia pierwszy nie może zezwolić na żadne dyskusje związane z podjętymi decyzjami. Jednak na prośbę grającego kapitana drużyny, sędzia pierwszy udziela wyjaśnień odnośnie zastosowania lub interpretacji Przepisów Gry, na podstawie, których podjął swoją decyzję. Jeżeli grający kapitan nie zgadza się z wyjaśnieniami sędziego pierwszego i zamierza złożyć protest, musi natychmiast zgłosić prawo do jego zapisania w protokole zawodów po zakończeniu meczu. Sędzia pierwszy musi zaakceptować prawo grającego kapitana do tak zgłoszonego protestu.

SĘDZIA DRUGI – UPRAWNIENIA

Sędzia drugi pomaga sędziemu pierwszemu, ale ma również własny zakres obowiązków. Sędzia drugi może zastąpić sędziego pierwszego, jeżeli ten stanie się niezdolny do wykonywania swoich obowiązków. Sędzia drugi może także, bez użycia gwizdka, sygnalizować nieleżące w jego kompetencji błędy, ale nie może nalegać na sędziego pierwszego, aby je uznał.

Sędzia drugi kontroluje zawodników w polach rozgrzewki oraz nadzoruje członków zespołu siedzących na ławce, znajdujących się w polach kar i informuje sędziego pierwszego o ich niewłaściwym zachowaniu. 
Kontroluje liczbę przerw na odpoczynek i zmian zawodników wykorzystanych przez każdy zespół, wyraża zgodę na zmianę narzuconą zawodnika lub przyznaje 3-minutową przerwę dla zawodnika kontuzjowanego.

SĘDZIOWIE LINIOWI

Jeżeli w obsadzie sędziowskiej jest tylko dwóch sędziów liniowych, stoją oni przy rogach boiska po prawej stronie każdego z sędziów (pierwszego i drugiego), po przekątnej w odległości 1 do 2 m od narożnika boiska. Każdy z nich obserwuje linię końcową i linię boczną po swojej stronie. W światowych i oficjalnych zawodach FIVB musi być obowiązkowo czterech sędziów liniowych. Stoją oni w wolnej strefie w odległości 1 - 3 m od każdego narożnika boiska, na umownym przedłużeniu linii, którą obserwują.

SYGNALIZACJA RĘCZNA SĘDZIÓW

Sędziowie muszą wskazać za pomocą oficjalnej ręcznej sygnalizacji powód ich gwizdka (rodzaj odgwizdanego błędu lub rodzaj przyznanej przerwy w grze). Sygnał musi być utrzymany przez moment i jeśli wykonywany jest jedną ręką, to ręka sygnalizująca musi odpowiadać stronie zespołu, który popełnił błąd lub zgłosił prośbę.

SYGNALIZACJA SĘDZIÓW LINIOWYCH

Sędziowie liniowi muszą wskazać za pomocą oficjalnej sygnalizacji chorągiewką rodzaj popełnianego błędu i utrzymać sygnał przez moment. 

Sędziowie wykonują swoje funkcje używając chorągiewek (40 x 40 cm), sygnalizując: piłkę „w boisku” lub piłkę „autową”, gdy upada ona w pobliżu obserwowanych przez nich linii; dotknięcie piłki „autowej” przez zespół, po którego stronie upada piłka; dotknięcie antenki przez piłkę, przejście piłki z zagrywki na drugą stronę siatki poza przestrzenią przejścia itd.; wyjście przez któregokolwiek z zawodników (z wyjątkiem zawodnika zagrywającego) poza swoje boisko w momencie wykonania zagrywki; błędy stopy zawodnika zagrywającego; każdy kontakt z antenką po swojej stronie boiska któregokolwiek z zawodników w czasie gry piłką lub gdy wpływa to na grę; przejście piłki przez pionową płaszczyznę siatki poza przestrzenią przejścia nad boisko przeciwnika lub dotknięcie antenki przez piłkę po swojej stronie boiska. Na prośbę sędziego pierwszego sędzia liniowy musi powtórzyć swoją sygnalizację.

OFICJALNA SYGNALIZACJA SĘDZIOWSKA




1. Zezwolenie na wykonanie zagrywki. 
Ruch wskazujący kierunek zagrywki.
P






2. Wskazanie zespołu zagrywającego.
Wyciągnięcie ręki w kierunku zespołu, który wygrał akcję i będzie zagrywał.
PD








3. Zmiana stron boiska. 
Wykonanie uniesionymi przedramionami obrotu wokół tułowia.
P





4. Przerwa na odpoczynek.
Położenie poziomo dłoni jednej ręki na palcach drugiej ręki trzymanej pionowo (w kształcie litery T), a następnie wskazanie zespołu żądającego przerwy.
PD





5. Zmiana zawodnika(ów). 
Obrót przedramionami przed sobą.
PD






6 a. Upomnienie za niewłaściwe zachowanie.
Pokazanie żółtej kartki.
P







6 b. Kara za niewłaściwe zachowanie.
Pokazanie czerwonej kartki.
P





7. Wykluczenie.
Pokazanie jednocześnie kartek żółtej i czerwonej razem w jednej dłoni.
P







8. Dyskwalifikacja.
Pokazanie jednocześnie kartek żółtej i czerwonej, każda w osobnej dłoni.
P







9. Koniec seta (lub meczu)
Skrzyżowanie przedramion na klatce piersiowej, dłonie otwarte.
PD






10. Błąd wykonania zagrywki - piłka zagrana bez podrzucenia lub opuszczenia.
Wykonanie ruchu podnoszenia wyprostowaną ręką, dłoń otwarta skierowana do góry.
P





11. Opóźnienie wykonania zagrywki.
Uniesienie 8 rozwartych palców.
P





12. Błąd bloku lub zasłona
Uniesienie obu ramion pionowo, dłonie skierowane do zewnątrz, palce wyprostowane.
PD






13. Błąd ustawienia lub rotacji.
Obrót palcem wskazującym przed sobą.
PD







14. Piłka w boisku.
Skierowanie ręki i palców w dół w kierunku boiska, dłoń otwarta.
PD






15. Piłka autowa.
Podniesienie obu przedramion pionowo do góry, dłonie otwarte w kierunku twarzy.
PD





16. Piłka rzucona.
Wykonanie powolnego ruchu podnoszenia przedramienia, dłoń otwarta skierowana do góry.
P






17. Podwójne odbicie.
Uniesienie dwóch rozwartych palców.
P






18. Cztery odbicia.
Uniesienie czterech rozwartych palców.
PD






19. Dotknięcie siatki przez zawodnika, piłka z zagrywki nie przechodzi w przestrzeni przejścia.
Wskazanie dłonią odpowiednią stronę siatki korespondującą dłonią.
PD






20. Niedozwolona gra w przestrzeni przeciwnika.
Przedramię nad siatką, otwarta dłoń skierowana w dół.
P






21. Błąd ataku zawodnika linii obrony, libero lub piłki z zagrywki przeciwnika, rozegranie przez libero w polu ataku lub jego przedłużeniu za linię boczną.
Wykonanie przedramieniem ruchu z góry do dołu, dłoń otwarta.
PD




22. Przekroczenie linii środkowej. Piłka przekraczająca płaszczyznę siatki w przestrzeni pod siatką zawodnik zagrywający dotyka boiska (linii końcowej), zawodnik znajduje się poza boiskiem w momencie zagrywki.
Wskazanie placem linii środkowej lub innej, odpowiedniej linii.
PD





23. Błąd obustronny i powtórzenie wymiany.
Pionowe uniesienie kciuków.
P






24. Piłka po bloku.
Przesunięcie dłoni jednej ręki po palcach pionowo podniesionej drugiej ręki.
PD







25. Upomnienie/Kara za opóźnianie gry.
Nakrycie nadgarstka żółtą kartką (upomnienie) lub czerwoną (kara).
P




OFICJALNA SYGNALIZACJA SĘDZIÓW LINIOWYCH



1. Piłka w boisku.
Opuszczenie chorągiewki w dół (w kierunku boiska).
L








2. Piłka autowa.
Uniesienie chorągiewki pionowo w górę.
L






3. Piłka po bloku.
Uniesienie chorągiewki i dotkniecie jej szczytu dłonią drugiej ręki.
L







4. Piłka poza przestrzenią przejścia, zetknięcie piłki z obiektem zewnętrznym, przekroczona linia przy zagrywce.
Machanie chorągiewką nad głową i wskazanie antenki, odpowiedniej linii  lub obiektu zewnętrznego.
L




5. Ocena niemożliwa.
Uniesienie i krzyżowanie obu rąk na klatce piersiowej.
L





Objaśnienia
P - Sędzia pierwszy
D - Sędzia drugi
L - Sędzia liniowy

Opracowanie na podstawie Oficjalnych przepisów gry w piłkę siatkową 2013-2016, FIVB.

DzieciMłodzieżNauczycieleBazy szkoleniowe - Akademie SOSBazy szkoleniowe - Szkoły PatronackieFacebook Młodzieżowej Akademii Siatkówki oraz Akademii Polskiej SiatkówkiRodzice