Cechy wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego
W dalszej kolejności dokonano analizy wyników, dotyczących poszczególnych cech osobowych (wyodrębnionych przez Krajewskiego), mogących charakteryzować wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczniów.
Tab. 2. Cechy osobowe wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego
Cechy | Szkoła podstawowa | Szkoła gimnazjalna | ||
Płeć | K | M | K | M |
przyjacielski stosunek do uczniów | 3,8 | 3,9 | 4 | 4 |
jednakowa ocena i traktowanie zawodników | 4,2 | 4,1 | 4,1 | 4 |
szerokie zainteresowania | 4 | 3,4 | 3,2 | 3,1 |
odpowiedni ubiór | 2,7 | 3,3 | 3 | 3,5 |
inteligencja | 4,4 | 3,3 | 4 | 3,4 |
wyrozumiałość dla zawodników | 4,4 | 3,8 | 4,4 | 3,7 |
sprawność i własna aktywność fizyczna na treningu | 4,3 | 4,1 | 4 | 4,2 |
higiena osobista | 4,3 | 4,3 | 4,1 | 3,6 |
kultura osobista | 4,2 | 3,9 | 3,4 | 4,4 |
przygotowanie do prowadzenia treningu | 4,1 | 3,6 | 4 | 3,4 |
harmonijna budowa | 3 | 2,8 | 3,8 | 3,4 |
zamiłowanie do zawodu | 4,2 | 3,8 | 3,7 | 4,2 |
Wykres 2.Ocena ważności poszczególnych cech idealnego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczennic i uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum.
Najbardziej wartościową cechą osobistą mającą charakteryzować wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczennic szkoły podstawowej jest inteligencja (cecha umysłu) oraz wyrozumiałość (cecha społeczna) - po 4,4 pkt., natomiast w opinii chłopców - higiena osobista (cecha zewnętrzna) - 4,3 pkt. Najbardziej wartościową cechą osobową mogącą charakteryzować wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczennic szkoły gimnazjalnej jest wyrozumiałość (cecha społeczna) - 4,4 pkt., natomiast w opinii chłopców - kultura osobista (cecha umysłu) - 4,4 punktów.
Najmniej istotną cechą osobistą, mogącą charakteryzować wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego (taką, która uzyskała najmniej punktów) w opinii uczennic szkoły podstawowej jest odpowiedni ubiór (cecha zewnętrzna) - 2,7 pkt., a w opinii chłopców - harmonijna budowa (cecha zewnętrzna) - 2,8 pkt. Najmniej istotną cechą osobistą charakteryzującą wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczennic szkoły gimnazjalnej jest odpowiedni ubiór (cecha zewnętrzna) - 3 pkt., a w opinii chłopców - szerokie zainteresowania nauczyciela (cecha umysłu) - cecha ta uzyskała 3,1 punktów w pięciostopniowej skali.
Podsumowanie
Przeprowadzone badanie ukazuje, iż szczególnie wartościowymi cechami osobowymi mogącymi charakteryzować wzór nauczyciela wychowania fizycznego są w opinii uczniów takie grupy cech jak cechy zawodowe (w przypadku nauczycieli w szkołach podstawowych) oraz cechy społeczne (w przypadku nauczycieli wychowania fizycznego w szkołach gimnazjalnych). Według obydwu grup uczniów, najmniejsze znaczenie dla postrzegania w nauczycielu wychowania fizycznego, lidera i idealnego promotora aktywności fizycznej mają jego niektóre cechy zewnętrzne (mimo iż uczniowie szkoły podstawowej uznali higienę osobistą za jedną z najważniejszych cech nauczyciela).
W świetle zaprezentowanych wyników warto byłoby, zatem przeprowadzić następne, ukazujące zależności pomiędzy cechami osobowymi i poszczególnymi predyspozycjami nauczycieli (nie tylko wychowania fizycznego) a postrzeganiem ich przez uczniów na wszystkich etapach nauczania. Badanie takie dałoby możliwość ewentualnego doskonalenia procesu kształcenia przyszłych nauczycieli a także doskonalenia już tych praktykujących. Informacje pozyskane od uczniów mogą mieć, bowiem znaczenie w kontekście zapewnieniu wymaganej, jakości jak i zadowolenia ze świadczonych usług edukacyjnych. Specyfika szkoły na każdym etapie edukacji jest, bowiem inna (jak i przekazywane w nich treści programowe i potrzeby samych uczniów), co sprawia, że pogląd uczennic i uczniów na postać wzorowego nauczyciela wychowania fizycznego może być zupełnie odmienny od tych prezentowanych na różnych etapach edukacji jak i od tych wyrażanych wiele lat temu (szczególnie tymi przed transformacją systemową w Polsce z roku 1989, czy przed reformą systemu oświaty z roku 1999).
Na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz przeprowadzonych badań wyodrębniono następujące wnioski końcowe:
- Na wzór nauczyciela wychowania fizycznego składa się wiele czynników, tak psychicznych, metodycznych czy sprawnościowych.
- Analizując prace teoretyczne mające charakteryzować cechy, jakie powinien posiadać idealny nauczyciel wychowania fizycznego, można zauważyć, iż brak jednej wspólnej definicji.
- Badana grupa uczniów, idealnego nauczyciela wychowania fizycznego widzi w osobie posiadającej przede wszystkim odpowiednie cechy społeczne oraz zawodowe, mniejszą rolę przywiązuje do cech zewnętrznych nauczyciela.
- Oczekiwania uczniów dotyczące nauczyciela wychowania fizycznego na każdym etapie nauczania mogą zmieniać się wraz z wiekiem, płcią, typem szkoły, do której uczęszcza.
Łukasz Bojkowski
publikacja za zgodą www.lider.szs.pl
Bibliografia
1. Czajkowski, Z. (2004). Wybrane zagadnienia pracy trenera we wstępnym etapie szkolenia W: Sport Wyczynowy, nr 7-8/475-476,
2. Czajkowski, Z. (2008). Istota i znaczenie umiejętności społecznych trenera. W: IDŌ - Ruch dla Kultury / Movement for Culture, nr 8
3. Frołowicz, T. (2002). Edukacyjne intencje nauczycieli wychowania fizycznego. Miedzy deklaracjami a działaniami. Gdańsk: AWF.
4. Grabowski, H. (1992). Kalejdoskop pedeutologiczny. W: Kultura Fizyczna, nr 1-2,
5. Gracz, J., Sankowski, T. (2007). Psychologia aktywności sportowej. Poznań: AWF,
6. Herling, M. (2004). Trener - zawodnik – psycholog. W: Sport Wyczynowy, nr 7-8/475-476,
7. Krajewski, T. (1961). Pogląd młodzieży liceów pedagogicznych i ogólnokształcących na nauczyciela wychowania fizycznego. Poznań: UAM.
8. Nowicki, D. (2010). Umiejętności psychologiczne trenera oraz ich wykorzystanie w procesie treningowym i startowym. W: Sport Wyczynowy, nr 2/534,
9. Osiński, W. (2011). Teoria Wychowania Fizycznego. Poznań: AWF
10. Żukowska, Z. (1979). Styl życia absolwenta uczelni wychowania fizycznego. W: Studia i Monografie AWF w Warszawie. Warszawa: AWF.
ANKIETA - Za co cenisz swojego nauczyciela wf?
Zachęcamy do udziału w krótkiej ankiecie. Jest ona anonimowa, jesteśmy ciekawi Twojego zdania. Wypełnienie ankiety nie powinno zająć więcej niż 2 minuty. Kliknij tutaj, aby przejść do ankiety
